ZAPROSZENIE
Projekcja filmu "Córki Przestworzy", reż.A.Bujas, (Discovery Historia)
24 lutego 2011, godz.17.00, Muzeum Wojska w Białymstoku
Kadr z filmu "Córki Przestworzy", reż.Agnieszka Bujas
"Pilotowały nawet bombowce, dostarczając je
z lotnisk przyfabrycznych na lotniska bojowe na terenie Wielkiej Brytanii.
W ATA służyło w sumie ponad 1300 pilotów różnych narodowości,
w tym sto kilkanaście kobiet."(1)
Anna Leska-Daab (1910-1998). Uczennica Szkoły CPZ w latach 1920-27 (wraz z siostrą Wandą Leską Bogdanowicz). Rocznik maturalny 1927. Siostra Kazimierza Leskiego, oficera wywiadu w czasie II Wojny Światowej. Przeszła kurs pilotażu sportowego w Aeroklubie.
We wrześniu 1939 roku służy w Eskadrze Sztabowej Dowództwa Lotnictwa. W ostatniej chwili ucieka z okupowanego przez Niemców lotniska polowego. Przez Rumunię i Francję trafia do Anglii, gdzie zostaje po przeszkoleniu członkiem w szeregi Air Transport Auxiliary (brytyjska pomocnicza lotnicza służba transportowa). Stworzona zostaje sekcja kobieca Od początku 1941 roku pilotuje samoloty RAF z fabryk i warsztatów remontowych na lotniska polowe, uczestniczy w przerzutach sprzętu latającego.
"Początkowo piloci ATA transportowali drogą powietrzną lekkie samoloty z lotniczych wytwórni na lotniska szkolne, wkrótce jednak działania wojenne spowodowały, że priorytetem stał się transport samolotów bojowych na lotniska dywizjonów myśliwskich i bombowych. Służbę w ATA pełniły trzy Polki- Anna Leska, Jadwiga Piłsudzka i Maria Wojtulanis.
Nierzadko pilotowały one bombowce, dostarczając je z lotnisk przyfabrycznych na lotniska bombowe na terenie całej Wielkiej Brytanii.
Przez cały okres wojny w szeregach ATA służyły 183 pilotki. Najwięcej Angielek, sporo – bo 27 – Amerykanek, a także Kanadyjki, Nowozelandki, pilotki z Południowej Afryki, niewielka liczba Holenderek i trzy – Polki. O Annie Leska-Laab krąży pewna historia, oto jej pointa: „Druga wojna światowa. W brytyjskiej bazie lotniczej panuje nerwowe poruszenie. Wszyscy co chwilę z niepokojem spoglądają w niebo zastanawiając się, czy wyczekiwanego Spitfire’a nie zestrzeliła gdzieś po drodze niemiecka Luftwaffe. Wreszcie nad horyzontem pojawia się ciemny kształt myśliwca. Nad lotniskiem unosi się zbiorowy oddech ulgi. Chwilę później samolot ląduje. Na stopniach ukazuje się postać kobiety w brązowym lotniczym kombinezonie. Po chwili wahania jeden z oczekujących żołnierzy niepewnie pyta: „Kiedy pojawi się kapitan?” „Właśnie przed panem stoi...” Odpowiedź wywołuje wyraz ogromnego zdumienia na twarzy Anglika. Zwłaszcza, że pilotem okazuje się być Polka, Anna Leska-Daab."
Odznaczona honorową odznaką Golden Wings przyznawana starszym oficerom, a lotnikom ze stażem powyżej 6 000 godzin w powietrzu.
FILMY:
"Polki nad Londynem" (2005) - reż.Zofia Kunert
http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/4221957
"Córki Przestworzy" (2008) - Agnieszka Bujas
http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/4223485
Źródła:
Maciej Roszkowski - Prezes Towarzystwa Oświatowego im.Cecylii Plater-Zyberkówny
http://lotniczapolska.pl/Anna-Leska-Daab-%281910-1998%29,205
http://www.feminoteka.pl/print.php?type=A&item_id=365 (cyt.1)
http://www.muzeumlotnictwa.pl/
"Anna Leska-Daab", Skrzydlata Polska, 1998, nr 3
http://www.radio.bialystok.pl/files/index/image/f/312/z/8f9040ea1e27afb8049e2bcd95c5ca90
http://www.bialystokonline.pl/imprezy.php?catid=6&idi=64170&strona=1
